Gelukkige maar vergeten Oscarwinnaars: de psychologie achter de hype
Zondag 24 februari is het weer zover, de uitreiking van de meest gehypte filmprijzen op aarde: the Academy Awards. Beter bekend onder de noemer ‘de Oscars’, zijn de gouden beeldjes al decennia lang een meetlat voor kwaliteit en succes voor films. ‘Bekroond met … Oscars’, ‘Van de makers van [noem eerdere Oscar-winnende film]’, ‘Genomineerd voor … Oscars’. U kent de reclame-uitingen wel. En de Oscars zijn niet alleen commercieel sterk aanwezig; als het gaat om (politieke) onderwerpen als discriminatie en gezondheid, onderwerpen die nu spelen, zijn de Oscars ook toonaangevend. Maar wat doet het winnen van een Oscar eigenlijk met de winnaar? En hoeveel invloed hebben de Oscars op actuele onderwerpen en hoe lang blijft die invloed van kracht?
Oscarwinnaars zijn gelukkiger
Eerst een gegeven dat bijna leest als fictie: Oscarwinnaars leven significant langer dan de rest van de bevolking[1]! De (verhoogde) status die het winnen van een Oscar met zich meebrengt, blijkt een positief effect te hebben op de gezondheid. Ian Robertson[2] geeft als verklaring dat de prijs het gevoel versterkt dat de winnaar invloed heeft op de buitenwereld. Oscarwinnaars hebben een prijs, een bepaalde status, die niemand meer van ze kan afpakken. Het gouden beeldje zelf zal geen magische krachten bezitten (en laten we niet ontkennen dat sterren genoeg geld hebben voor de beste zorg) maar het drukke, gestreste leven van veel acteurs en actrices onderbreken voor een wereldwijd erkende beloning, ja dat geeft hen wel een boost!
Wisselwerking huidige problematiek en de Oscars
In 2002 won Halle Berry een Oscar, de eerste toegekend aan een gekleurde actrice: “En dat werd hoog tijd”. Als acteurs of actrices betrokken zijn bij een goed doel, of de hulpverlening rond een (natuur)ramp steunen, kunnen ze via alle media-aandacht rondom de Oscars aandacht vragen voor deze goede doelen. Wat te denken van een documentaire als an inconvenient truth, die de Oscar voor beste documentaire wint en zo allerlei dreigende milieukwesties in de huiskamer bespreekbaar maakt. Dit jaar zijn door (Oscar-genomineerde) films als Lincoln en Django Unchained onderwerpen als geschiedenis en slavernij weer op de agenda komen te staan. De film silver linings playbook vraagt aandacht voor bipolar disorders (erg interessant voor psychologen) en Zero Dark Thirty heeft gezorgd voor hevige discussies rondom het martelen van gevangenen en hoeveel macht journalisten hebben als het gaat om vertrouwelijke informatie prijsgeven. Zo weten Oscars (via de genomineerde films) bepaalde onderwerpen dus de aandacht te geven die ze verdienen en tegelijkertijd goed weer te geven wat er nu speelt.
What’s done is done
Een kanttekening is dat de aandacht voor maatschappelijk relevante onderwerpen uit Oscar genomineerde films snel vervliegt. Iets dat vorig jaar veel aandacht kreeg, wordt nu wellicht als minder relevant ervaren. Zelfs voor een filmliefhebber als ondergetekende, is het zoeken naar het jaar dat Halle Berry haar Oscar won en zo een gekleurde actrice erkent werd. In welk jaar won an incovenient truth? Zou ik moeten opzoeken. Wellicht is het jaartal ook niet zo relevant…maar zijn die milieukwesties ook niet meer relevant? Want wie heeft het er nu nog over? Door Zero Dark Thirty praten we dit jaar over de jacht op Osama Bin Laden maar volgend jaar is dit oud nieuws. En zo worden we elk jaar meegenomen in de hype. Voor nu kunnen we alleen maar speculeren waar het volgend jaar over zal gaan. Of wie er zondag zal winnen…en of we de winnaars onthouden tot maandag.
Bronnen:
[1] Redelmeier, D. A. & Singh, S. M. (2001), "Survival in Academy Award–Winning Actors and Actresses",
Annals of Internal Medicine: 961, 14 Jan 2009
[2] Robertson, I, (2012). the winner effect. 1st ed. london: Bloomsbury publishing
